Armenian Language Lessons Chapter 7

Lessons
Introduction
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6a
Chapter 6b
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9a
Chapter 9b

Adverbs, Prepositions, Conjunctions, Interjections

Adverbs

Մակբայ

Section 190

The adverb is a part of speech, which points to different circumstances in presence of which the action is performed. Adverbs generally relate to verbs and in the sentence serve as different modifiers: (See also my comment in Lesson 4, Section 78.)

Այժմ նա աշխատում է ժամացույցների գործարանում:

Now he works at a watch factory.

Ամենուրեք եռում է աշխատանքը:

Work is in full swing everywhere.

Նա հերոսաբար կռվեց թշնամիների դեմ:

He heroically battled against enemy (the? enemies?).

Some adverbs can relate to adjectives. In this case they point to the indication of the indication of the object (this is confusing). E.g.

Սուրենը շատ լավ ընկեր է:

Suren is a very good friend.

Adverbs are invariable. Though some adverbs of place and time have the forms of cases, e.g., այժմ (now) - այժմվա - այժմվանից, վաղը (tomorrow) - վաղվա - վաղվանից, երեկ (yesterday) - երեկվա - երեկվանից, ներս (inside) - ներսի - ներսից, դուրս (outside) - դրսի - դրսից, etc.

Section 191

There are few primordial (??) adverbs in the Armenian language. If in the English language by means of morphological means adverbs can be formed from qualitative adjectives, e.g., loud - loudly, quick - quickly, etc., in the Armenian language the qualitative adjectives can be used with verbs without any changes, serving as adverbial modifiers of the mode of action.

Qualitative adjectives as attribute Qualitative adjectives as modifier

Սուրիկը լավ աշակերտ է: Նա լավ է սովորում: Surik is a good pupil. He studies well. Այս խանութում վաճառվում են գեղեցիկ ծաղիկներ: Իմ ընկերը գեղեցիկ է խողսում: In this shop beautiful flowers are sold. My friend talks beautifully. Այսօր վատ եղանակ է: Այսօր ինձ վատ եմ զգում: It's bad weather today. I feel poor (bad) today.

Types of adverbs

Մակբայների տեսակները

Section 192

According to their meaning adverbs fall into the following groups:

1. Adverbs of manner (mode of action) (ձևի մակբայներ): արագ fast, հանկարծ suddenly, միասին together, դանդաղ slowly, իսկույն, իսկույն ևեթ immediately, դարձյալ still, կրկին again, կամաց slow, հետզհետե step by step, հաճախ often, շտապ quickly, հապճեպ hurriedly, մերթընդմերթ sometimes, etc. In here belong also many adverbs formed by means of suffixes, e.g. բարեկամաբար friendly, հերոսաբար heroic(ally), ազնվորեն honestly, հմտորեն skilfully, etc. Adverbs of this group answer the question ինչպե՞ս how? and serve in the sentence as modifier of manner.

Այդ լուրը իսկույն տարածվեց քաղաքում:

That news immediately spread in the town.

Հիվանդին շտապ տարան հիվանդանոց:

The sick was quickly taken to the hospital. (This is a passive translation of an active sentence.)

Նա բարեկամաբար սեղմեց իմ ձեռքը:

He shook my hand friendly.

2. Note: Some adverbs of manner in the Armenian language have degrees, e.g., արագ fast, ավելի արագ faster, ամենաարագ fastest; դանդաղ slow, ավելի դանդաղ slower, ամենադանդաղ slowest.

3. Adverbs of time (ժամանակի մակբայներ): այժմ now, հիմա now, այսօր today, երեկ yesterday, վաղը tomorrow, վաղուց long ago or for ages, դեռ yet, արդեն already, առավոտյան in the morning, երեկոյան in the evening, միշտ always, ընդմիշտ forever, հավետ, հավիտյան forever, երբեք never, etc. Adverbs of time answer the question ե՞րբ when? and serve in the sentence as modifier of time.

Ես կգամ երեկոյան:

I will come in the evening.

Այժմ նրանք զբաղված են:

They are busy now.

Վաղուց նրան չեմ տեսել:

I haven't seen her for ages.

Արդեն վերջացրել եմ գործերս:

I am already finished with my business.

4. Adverbs of place or direction (տեղի մակբայներ): ամենուր, ամենուրեք everywhere, ներս inside, առաջ ahead, ետ backwards, ներքև down, վերև up, վեր upwards, այլուր in other places, հեռու far, անդ there, աստ here, etc. Adverbs of place and direction answer the question որտե՞ղ, ու՞ր where? and serve in the sentence as modifier of place.

Ամենուրեք կառուցվում են նոր շենքեր:

New building are being built everywhere.

Նա ներքև էր նայում:

He was looking down.

Զինվորները շարժվեցին առաջ:

Soldiers went ahead.

5. Adverb of quantity (չափ ու քանակի): քանիցս, քանի անգամ how many times, բազմիցս many times, կրկնակի repeatedly, եռակի three times, քիչ- քիչ littly by little, ավելի more, մասամբ partly, բոլորովին, ամբողջովին at all, շատ a lot, etc. These adverbs answer the question ինչքա՞ն, որքա՞ն how much? how many? and serve in the sentence as modifier of quantity.

Բազմիցս նախազգուշացրել են նրան այդ մասին:

He has been warned about it many times.

Նա բոլորովին մեղավոր չէ:

He is not guilty at all.

6. Modal adverbs (եղանակավորող մակբայներ) express the speaker's attitude towards the expressed idea. Modal adverbs can be:

a. affirmative (հաստատական): իրոք really, անշուշտ undoubtedly, իհարկե of course, անկասկած, անտարակույս doubtless, հարկավ of course, etc.

b. equivocal (երկբայական): թերևս perhaps, maybe, երևի apparently, probably, կարծես as if, ասես as if, գուցե maybe, արդյոք really?, միթե really?, indeed!

Նա, անշուշտ, հաջող կկատարի այդ առաջադրանքը:

He undoubtedly will successfully finish this task.

Դու, իհարկե, այդ մասին գիտես:

You surely (of course) know about this.

Վաղը անպատճառ կգամ քեզ մոտ:

I will be sure to come to you tomorrow.

Նրանք հիմա երևի պարապում են:

They are probably studying now.

Formation of adverbs

Մակբայների կազմությունը

Section 193

The most important suffixes by means of which adverbs form are the following:

• -աբար: եղբայրաբար like brothers, հերոսաբար heroically, գազանաբար like an animal, քաջաբար courageously, ազնվաբար fairly, honestly, անկեղծաբար frankly, etc.
• -որեն: հրապարակորեն publicly, անխուսափելիորեն inevitably, լայնորեն widely, հմտորեն skilfully, կոմունիստորեն like a communist, վարպետորեն masterly.
• -ապես: գլխավորապես generally, մոտավորապես about, հատկապես especially, հավասարապես equally, բարոյապես morally, ֆիզիկապես physically, տնտեսապես economically, քաղաքականապես politically.
• -ովին: լիովին completely, գլխովին completely, ամբողջովին wholly, բոլորովին absolutely, at all.
• -ակի: ուղղակի flatly, շաշտակի neatly, հանկարծակի suddenly.

Ex. 306

Read and define types of adverbs.

I. 1. Սակայն Մթնաձորում այժմ էլ թավուտ անտառներ կան, ուր ոչ ոք չի եղել: 2. Անտառում հանկարծ կերևար, փայտահատի կողքին կկանգներ, կնայեր, թե ինչպես նա արագ կացնահար է անում ծառը:

(Ա. Բակունց, "Մթնաձոր")

II. 1. Թեև ամառը դեռ չէր վերջացել, բայց օդի մեջ արդեն զգալի էր վաղահաս աշնան ցուրտ շունչը: 2. Երիտասարդն աչքերը բաց արեց, ձեռները կամաց հանեց վերարկուի թևերի միջից, ոտները դանդաղորեն ցած թողեց նստարանից: 3. Եվան խոսում էր համարձակ, արագ: 4. Եվան շատ հաճախ դիմում էր նրան զանազան հարցերով, բայց նա պատասխանում էր կարճ, կտրուկ: 5. Շահյանը երբեք չէր սիրել մոր համբյուրները: 6. Աշխենը հենց նոր դուրս գնաց, իսկ ամուսինն ու աղջիկը Սուրենի հետ ճաշից հետո գնացել են զբոսանքի և, երևի, շուտով կվերադառնան: 7. Շահյանն արդեն բավական ձանձրացել էր տիկնոջ շատախոսությունից: 8. Աշխենը կրկին հիվանդոտ կերպով ժպտաց, թեթևակի գլխով արավ և գնաց նորից հորեղբոր բազկաթոռի մոտ: 9. Նա հանկարծ կծեց շրթունքը և սաստիկ կարմրեց: 10. Այդ լռությունից Շահյանն ավելի շփոթվեց և ձեռքը մեքենայաբար մեկնեց դեպի թեյի բաժակը: 11. Նա շարունակ պարապում է: 12. Հետևյալ օրը, վաղ առավոտյան, Աշխենը մի քանի տող նամակ գրեց և տվեց ծառային, որ շտապով տանի օրիորդ Սահակյանին տա:

(Նար- Դոս, "Մահը")

Ex. 307

Make up sentences using the following words as modifiers of manner and attribute.

Ճշգրիտ, համառոտ, ամուր, ուղիղ, լավ, գեղեցիկ, բարձր, հետաքրքիր, հանգիստ, ճիշտ:

E.g.

Նա տալիս էր համառոտ և ճիշտ պատասխան:

Նա պատասխանում էր համառոտ և ճիշտ:

Ex. 308

Translate into English.

1. Նրանք հոգնել էին և դանդաղ էին քայլում: 2. Նա հաճախ է այցելում մեզ: 3. Մենք միասին ենք աշխատում: 4. Իսկույն կհայտնեմ նրան այդ մասին: 5. Կրկին պետք է աշխատեմ այդ առարկայի վրա: 6. Հետզհետը քամին դադարեց, և սկսվեց տեղատարափ անձրևը: 7. Նորից կհանդիպեմ քեզ և այն ժամանակ ավելի մանրամասնորեն կխոսենք: 8. Աստիճանաբար նրանք ընտելացան իրար: 9. Շտապ գնա նրա մոտ: 10. Վերջացրու աշխատանքը և արագ շտապիր գրասենյակ: 11. Հազիվ կարողացա ժամանակ գտնել քեզ հանդիպելու համար: 12. Իսկույն ևեթ թող ամեն ինչ և եկ ինձ մոտ: 13. Մերթընդմերթ փայլատակում էր կայծակը: 14. Նա ազնվորեն է կատարում իր պարտականությունները: 15. Նրանք բարեկամաբար օգնեցին մեզ: 16. Դուք հերոսաբար կռվեցիք թշնամիների դեմ: 17. Նա հմտորեն է վարում իր գործերը: 18. Հրապարակորեն խոստովանեց իր սխալները: 19. Այդ գործարանում լայնորեն կիրառվում են նոր մեթոդներ: 20. Նա մոտավորապես քսան տարեկան է: 21. Նա մոտ քսան տարեկան է: 22. Դու ֆիզիկապես ուժեղ ես: 23. Այդ երկիրը տնտեսապես թույլ է զարգացած: 24. Նա քաղաքականապես պատրաստ է:

Ex. 309

Translate into English.

1. Այժմ ես ուսումնասիրում եմ հայոց լեզուն: 2. Այսօր ես շատ եմ աշխատելու: 3. Վաղը նա հանձնելու է վերջին քննությունը: 4. Ես նրան վաղուց չեմ տեսել: 5. Նա դեռ չի եկել, տանն է: 6. Երեկոյան կգաս մեզ մոտ: 7. Նա միշտ մեզ հետ կլինի: 8. Նա ընդմիշտ հեռացավ մեզանից: 9. Հավետ չեմ մոռանա նրա պայծառ կերպարանքը: 10. Հավիտյան կապրի նրա վեհ անունը: 11. Երբեք չպետք է խուսափել փոքր աշխատանքից, որովհետև փոքրից է գոյանում մեծը: 12. Ամենուրեք եռում է աշխատանքը: 13. Դրսից փչում է սառը քամին:

Ex. 310

Translate into English.

1. Այս պատմվածքը բոլորովին հետաքրքիր չէ: 2. Ես ամենևին համաձայն չեմ ձեզ հետ: 3. Նա ամբողջովին միացավ մեր առաջարկությանը: 4. Նա առաջադրանքը մասամբ է միայն կատարել: 5. Ժողովներում բազմիցս խոսվել է այդ մասին: 6. Նա համարյա ոչ մի անգամ մեզ մոտ չի եկել: 7. Ես այդ մասին համարյա ոչինչ չգիտեմ: 8. Դու այդ մասին շատ ես կարդացել: 9. Նա ընդհանրապես քիչ է կարդում: 10. Դու այսօր անպատճառ կտեսնես նրան: 11. Նա, իրոք, հավատում էր իմ անկեղծությանը: 12. Նրանք, անշուշտ, պարապում են գրադարանում: 13. Դու, անկասկած, նրա հետ խոսել ես: 14. Նա, անտարակույս, գիտեր իր հասցեն: 15. Թերևս նրանք այսօր գան մեզ մոտ: 16. Գուցե նրանք գան մեզ մոտ: 17. Մի՞թե նրան չես տեսել, մի՞թե նրա հետ չես խոսել: 18. Արդյոք նա չի՞ եկել:

Ex. 311

Translate into Armenian.

I. 1. The pupil reads aloud. 2. He pronunces the words clearly and correctly. 3. Our brigade works like communists. 4. They speak Armenian well. 5. We often go to concerts of symphonic music. 6. The wind is making noise joyfully. 7. We hug everybody like brothers. 8. She had to leave her parenal house forever. 9. Suddenly voices were heard. 10. They wrote this article together. 11. It was quite in the room. 12. The sky slowly was covering with clouds. 13. Are you late to class again? 14. Friends one by one left for holidays. 15. Sometimes he thought that his age is the reason of all.

II. 1. The exams will begin soon. 2. He will come in the evening. 3. They were on the banks of Sevan yesterday. 4. We talked about it a lot in the evening. 5. I have never met him. 6. He thought that he could never do that. 7. The division's commander's order was received in the morning. 8. He has been making use of that advantage already a long time.9. It will stay in his memory forever. 10. I read about it in the paper not long ago. 11. He hasn't recived letters from his friend long time.

III. 1. The ships sailed forward and forward. 2. A town will be built in here. 3. No matter where I look I imagine your face everywhere. 4. It was quite and dark inside. 5. Fast footfalls of the horse were heard from behind. 6. The heavy branch of plum bends down. 7. Above the forest was showing up the white stripe of the sky.8. A fair blazed up far away. 9. All his relatives live here, in this town. 10. A young man was sitting in front of him.

IV. 1. It was probably already after midnight when they went out of the village. 2. Can I really go now? 3. He is an honest man for sure. 4. Apparently I have read that book. 5. You, doubtless, will tell him about my request. 6. Of course, habit means much. 7. You probably want to get back to your place? 8. You will probably agree to help us. 9. We will surely keep our promise.

Prepositions and postpositions

Կապ

Section 194

Prepositions and postpositions point to distance, time, cause and other relations between objects. The term (copula) in the Armenian language combines the ideas of preposition and postposition. Prepositions and postpositions, together with the word they are used with, in the sentence serve as one part. A great number of postpositions are used in the Armenian language.

Երեխաները նստած են ծառի տակ:

The children are sitting under the tree.

Գրքերը դրված են սեղանի վրա:

The books are on the table.

Հայրը որդու համար գնեց նկարազարդ գիրք:

The father bought a book with pictures for his son.

Նա եղբոր հետ եկավ:

He came with his brother.

Առանց քո համաձայնության նա ոչ մի տեղ չի գնա:

He will not go anywhere without your permission.

Prepositions are:

• առանց - without,
• դեպի - to,
• մինչև - till,
• հանուն - for,
• ընդդեմ - against,
• նախքան - before,
• ըստ - by,
• ի - in, etc.

Postpositions are:

• մասին - about,
• համար - for,
• առթիվ - in connection with,
• նկատմամբ - in relation with,
• վերաբերմամբ - about,
• ներքո - under,
• միջև - between,
• հետ - together,
• պես - like,
• մոտ - near, by,
• առջև - in front,
• առաջ - ahead,
• հետո - after,
• փոխարեն - instead, etc.

There are more postpositions than prepositions in the Armenian language. Some "copulas" can stand before as well as after the word they relate to.

Բացի Սուրենից, բոլորը եկան:

Սուրենից բացի, բոլորը եկան:

Everybody except Suren came.

Շնորհիվ այդ միջոցառումների:

Այդ միջոցառումների շնորհիվ:

Thanks to those arrangements.

Section 195

Some postpositions with the meaning of place can have some forms of cases, e.g.

վրա on, over վրայից վրայով մեջ in, inside միջից միջով տակ under տակից տակով մոտ near, by մոտից մոտով

Some nouns, adjectives and adverbs can be used in the sentence in the meaning of both prepositions and postpositions. In this case they lose their material meaning and together with the dirigible (??) word serve as one part of the sentence, compare:

Ժամանակը արագ է անցնում:

Time flies quickly.

Բերքահավաքի ժամանակ բոլորն աշխատում էին ոտևորությամբ:

During the harvest everybody worked enthusiastically.

In the first sentence word ժամանակ (time) is used as a noun, and in the second as a postposition. Categorematic (??) words used in the meaning of prepositions and postpositions are called linking words (կապական բառեր). Linking words are: ժամանակ time (during), դիմաց opposite, երեսից (opposite or facing?), պատճառով because of, միջոցով thanks to, through the mediation of, նպատակով with the purpose of, նման like, համապատասխան corresponding with, հեռու far from, նայած depending on, սկսած starting, շուտ quickly, առաջ in front of, վերև up (above, over), ներքև down (under), դուրս outside, հետո after, հակառակ against, etc.

(The terms 'dirigible' and 'categorematic' are so uncommon that their use in a language course textbook is more of an obstacle than it is useful. To the average language enthusiast they are not going to explain a lot.)

Ex. 312

Copy out prepositions and postpositions together with dirigible words.

1. Բառարանը թողել եմ սեղանի վրա: 2. Նա կանգնել էր ամբիոնի մոտ: 3. Բոլորը խոսում են ընկերոջ մասին: 4. Ես ամեն օր անցնում եմ նրա տան մոտով: 5. Նրանք ապրում են միևնույն հարկի տակ: 6. Նա ինձ ուղեկցեց մինչև տուն: 7. Տրամվայը գնում է դեպի կայարան: 8. Բացի ինձնից բոլորը գնացին քնելու: 9. Հյուրերը նստեցին սեղանի շուրջը: 10. Այս երկու նամակից բացի, ես նրանից նաև հեռագիր ստացա: 11. Նա իր եղբոր համար ամեն ինչ կանի: 12. Նա փողոց դուրս եկավ առանց վերարկուի: 13. Նրանք իրար հետ միշտ հայերեն են խոսում: 14. Քո և նրա միջև մեծ տարբերություն կա: 15. Ես տանը կլինեմ մինչև ժամը երեքը: 16. Ես կաշխատեմ նրա հետ գնալ մինչև մյուս կայարանը: 17. Աշխատասիրության շնորհիվ նա լավ արդյունքների հասավ: 18. Դասերից հետո քեզ հետ կգնանք լողանալու: 19. Բազմաթիվ քաջեր իրենց կյանքը զոհեցին հանուն հայրենիքի: 20. Նա երեխայի պես է ծիծաղում:

Usage of prepositions and postpositions with cases

Կապերի հոլովական կիրառությունը

Section 196

Prepositions and postpositions in the Armenian language rule over genitive, dative and accusative cases.

1. With genitive case are used the following postpositions: առանց without, վրա on, մոտ near, տակ under, շուրջ round, մեջ in, համար for, հետ with, պես like, առթիվ in connection with, շնորհիվ thanks to, վերաբերյալ about (concerning), and others. E.g., սեղանի մոտ near the table, ծառի տակ under the tree, սենյակի մեջ in the room, ծառի վրա on the tree, երեխայի հետ with the child, տոնի առթիվ in connection with the holiday, etc.

2. With dative case are used the prepositions ըստ by, ընդդեմ against, contrary. E.g., ըստ ցուցակի by the (a!) list, ընդդեմ նրա ցանկության contrary to his wishes (wish?).

3. With accusative case are used the prepositions դեպի to, towards; մինչև till, up to; նախքան before. E.g., դեպի քաղաքը towards the town, մինչև դաշտը up to the field, մինչև ձմեռ till winter, նախքան նրա վերադարձը before his return.

Note: In written language the accusative case is ruled by seldom used prepositions առ by, ի to.

E.g., առ այսօր by this day, առ մեկը մայիսի by the first of May, ի հակադրություն contrary to, ի գիտություն (take it) into consideration, etc.

4. With the ablative case are used the postpositions զատ except, բացի besides, հետո after, ի վեր beginning with. E.g., դրանից զատ except that, քեզնից բացի besides you, դասերից հետո after lessons, այդ օրից ի վեր beginning with that day.

Section 197

With prepositions and postpositions առանց without, համար for, մոտ near, վրա on, over, հետ with, պես like, etc., personal pronouns of I and II persons are used in dative case. E.g., առանց (pre or post?) ինձ without me, ինձ համար for me, քո (քո is gen.) մոտ near you, քեզ վրա on you, մեզ հետ with us, ձեզ պես like you, etc.

Note: With instrumental case only the postposition հանդերձ with, is used, e.g., (ընտանիքով հանդերձ or ընտանիքով հանդերձ?) with the family.

Ex. 313

Point out which cases the prepositions and postpositions are used with.

1. Համբարձումը գլուխը կախել էր սեղանի վրա և ծխում էր: 2. Մինչև լուսաբաց դեռ շատ ժամանակ կար, երբ Գարեգինը արթնացավ: 3. Եվան դեռ հատուկ արագ շարժումներով զբաղված էր փոքրիկ եղբորը շալի մեջ փաթաթելով: 4. Այդ առաջին անգամն էր, որ նա մեն- մենակ նստած էր մի օրիորդի հետ: Եվան ծանր և հանդիսավոր քայլերով գնաց դեպի նա և, չարաճճի ժպիտը դեմքին, ձեռքը լուռ մեկնեց նրան: Նա հիշեց հոր պատմությունը Մարության եղբայրների ժառանգության մասին և զգաց, որ իր ուրախ տրամադրությունը խանգարվեց: 5. Այդ ինձ համար նոր և բավական հետաքրքրական շրջան էր: Ոչ ոք առաջին պահին չնկատեց նրան, բացի ինձանից, որ նստած էի դռների մոտ: Լուիզան մեզ առաջնորդեց դեպի գլխավոր սանդուղքը, բարձրացանք չորրորդ հարկը: Նրանց գնալուց հետո սենյակն այնչափ գոնե ազատվեց, որ ես կարող էի դիտել շուրջս: Նա գնում էր Լուիզայի մոտ, նստում և երկար ու երկար հարցուփորձ անում առաջիկա ճամփորդության մասին:

Ex. 314

Copy out the words in brackets, and put them in the right case.

1. Լևոնի հայացքը արագիլի հետևից գնաց ու կանգ առավ նորակառույց (կամուրջի) վրա: 2. Արտաքուստ նա համաձայն էր (Հասմիկ) հետ: 3. Քեռի Հարութը իր խոսքերի (տպավորություն) տակ հուզվեց և շուռ եկավ արցունքները (թաքցնելու) համար: 4.Խմիչքը (մարդ) մեջ աշխուժացնում է նրա բնավորության հիմնական գծերը: 5. Այս մտքերով կլանված՝ Լևոնն իջնում էր դեպի նորակառույց (կամուրջ): 6.Հենց (դռներ) մոտ Հասմիկը թևանցուկ արավ Լևոնին: 7. Տուն (հասնել) պես Մացակը լամպը վառեց և Գրիգորին ուղարկեց Անուշի հետևից: 8. Բոլոր շենքերը լիքն էին, բացի գարաժ), որ կառուցված էր կոլխոզի հինգ (տրակտորներ) համար:(Վեմյան) հետ միասին նորից եղել էին (Արշակունի) մոտ, որ այս անգամ (Լամբարյան) մասին խոսել էր նվազ ոգևորությամբ:

Ex. 315

Translate into Armenian.

1. Your dictionary is on the table. 2. He is sitting by the window. 3. I will come to you after classes. 4. Who did you buy this book for? I bought it for you. 5. I told my friends about it. 6. Everyone was there, except my sister. 7. I will be home till eight in the evening. 8. I will talk with him about that matter tomorrow. 9. The airplain was flying over the skies. 10. The house was on the bank of the river. 11. He will do his best for you. 12. He put the basket on the table. 13. He likes to play with his kids. 14. I can't do that without your help. 15. He achieved this results thanks to hard work. 16. I want to tell you something about (concerning) this matter. 17. I never lived anywhere longer than (in) Yerevan.

Conjunctions

Շաղկապ

Section 198

According to their role in the sentence, conjunctions fall into two groups: coordinating (համադասական) conjunctions and subordinating (ստորադասական) conjunctions. Coordinating conjunctions connect homogeneous parts of a sentence and equivalent sentences, e.g.

Աշոտը և Արամը գնում են դպրոց:

Ashot and Aram go to school.

Քամին դադարեց, բայց դեռ չէր կտրվել:

The wind stopped, but the rain hadn't stopped yet.

Coordinating conjunctions are: և and, ու and, իսկ but, կամ or, բայց but, and, սակայն though, ևս also, էլ also, թե' թե' and and, կամ կամ or or, ո'չ ո'չ neither nor, այլ but, այլև also, etc.

Subordinating conjunctions connect the subordinating sentence with the main one, e.g.

Ես չեմ կարող աշխատել, որովհետև հոգնած եմ:

I can't work, because I am tired.

Նրանք ասացին, որ երեկոյան կգան մեզ մոտ:

They said, that they will come to us in the evening.

Subordinating conjunctions are: որ that, թե that, եթե if, որպեսզի to, որովհետև because, թեև though, թեկուզ at least, քան then, քանի որ as, etc.

Usage of coordinating conjunctions

Համադասական շաղկապների կիրառությունը

Section 199

Conjunction և (and) is used to connect homogeneous parts of the sentence and equivalent sentences.

Ես ստացա քո նամակը և հեռագիրը:

I got your letter and telegram.

Արևը մայր մտավ, և երկնքում շողացին աստղերը:

The sun set, and the stars shone in the sky.

Conjunction ու (and), with the same usage as և, points to closeness, unity between parts of the sentence and the sentence. (That last part is not very clear but the second example below sheds some light.)

Հայր ու որդի աշխատում են շենքի վրա:

Father and son work on the building.

Նա վերցնում է թուղթ ու գրիչ և նամակ է գրում իր եղբորը:

She takes paper and pen and writes a letter to her brother.

Conjunction իսկ (and) is used to connect opposite sentences.

Քույրս ուսուցչիհի է, իսկ եղբայրս՝ բժիշկ:

My sister is a teacher, and my brother is a doctor.

Ես գնում եմ թատրոն, իսկ դու՝ կինո:

I go to theatre, and you go to the movies.

Conjunctions բայց, սակայն (but, though) are used for opposing two actions, happenings, etc.

Նա ավարտել է համալսարանը, բայց դեռ չի աշխատում:

He graduated from university, but he isn't working yet.

æայլամը թևեր ունի, սակայն թռչել չի կարող:

The ostrich has wings though it can't fly.

Conjunction կամ (or) is used in opposing two sentences or separate parts of the sentence, by their meaning excluding or replacing each other.

Տուր ինձ գրիչ կամ մատիտ:

Give me a pen or a pencil.

Անձամբ խոսիր նրա հետ կամ հայտնիր հեռախոսով:

Talk to him personally or tell him by the phone.

Conjunction ոչ թե ... այլ (not ... but) is used for connecting two sentences, the first one of which expresses negation, and the second affirmation.

Նա ոչ թե արտասանում, այլ երգում է:

He is not reciting, but he is singing.

Սա ոչ թե լսարան, այլ կաբինետ է:

This is not an auditorium, but a cabinet.

Conjunction ոչ միայն ... այլև (not only ... but also) connects two sentences, one of which supplements the other.

Նա ոչ միայն լավ է սովորում, այլև օգնում է ընկերներին:

He doesn't only study well, but also helps his friends.

Conjunctions (էլ, ևս) (also, too) serve to express relations of unity and addition.

Ես էլ կգամ քեզ մոտ:

I will also come to you.

Դու էլ կխոսես նրա հետ:

You too will talk with him.

Սուրենին ևս կասես այդ մասին:

Tell Suren about it too.

There are a number of repeated conjunctions in the Armenian language, that stress and intensify the meaning of connecting parts of the sentence, e.g.

Շքերթներին մասնակցում էին թե' դասախոսները, թե' ուսանողները:

Both tutors and students took part in the parade.

Նա կա'մ գրադարանում է, կա'մ տանը:

He is either in the library, or at home.

Ո'չ Արամը եկավ, ո'չ Գագիկը:

Neither Aram, nor Gagik came.

Նա և' սովորում է, և' աշխատում:

He both studies and works.

Usage of subordinating conjunctions

Ստորադասական շաղկապների կիրառությունը

Section 200

Conjunction (որ) (that) is used to connect the subordinate clause to the principal clause.

Զգացի, որ նրա տրամադրությունը այսօր լավ չէ:

I felt, that she is in bed mood (hmm, interesting, but I assume you mean 'bad') today.

Պարզվեց, որ նա մեղավոր չէ:

It appeared, that he is not guilty.

Որ is also used to connect the subordinate clause of aim to the principle clause. In this case it corresponds to the English to.

Գնացի հիմնարկ, որ տեսնեմ նրան:

I went to the organization to see him.

Note: Conjunction որ (that) is often used with coordinating and subordinating conjunctions, and also with relative pronouns. E.g., թե որ if, երբ որ when, մինչև որ before, երբ որ when, ով որ who, ինչ որ what, որտեղ որ where, etc.

Conjunction թե (that) is used to connect the subordinate clause to the principal clause.

Ընկերս գրում է, թե ինքը գոհ է իր աշխատանքից:

My friend writes, that he is satisfied with his work.

Հայտնի չէ, թե նա երբ կվերադառնա (conj.?; this form is not clear to me from Lesson 6 (Verbs)) քաղաքից:

It is not known when he will return from the town.

Conjunction եթե (if) expresses a relation of condition.

Եթե վաղը անձրև չգա, մենք անտառ կգնանք:

If it doesn't rain tomorrow, we will go to the forest.

Եթե քննությունները հաջող հանձնեմ, գնալու եմ ծովափ հանգստանալու:

If I pass my exams well, I will go to beach to rest.

Conjunction որպեսզի (to) expresses relation of aim.

Գնացի տուն, որպեսզի տեսնեմ նրան:

I went home to see him.

Conjunction (because) expresses relation of cause.

Նա աշխատանքի չի եկել, որովհետև հիվանդ է:

He hasn't come to work, because he is sick.

Conjunctions (though) have concessive meaning.

Թեև արեգակը թեքվել էր դեպի արևմուտք, բայց դեռ շոգ էր:

Though the sun declined to the west, it was still hot.

Թեպետ քեզ հրավիրեցին, բայց դու չեկար:

Though you were invited, you didn't come.

Թեկուզ բոլորը եկել էին, բայց ժողովը դեռ չէր սկսվել:

Though everyone had come, the meeting hadn't start yet.

(Note that in the examples above the word բայց goes untranslated.)

Conjunction քան (than) shows relation of comparison.

Դու ավելի լավ ես կարդում, քան նա:

You read better than he.

Note: Relative pronouns ով who, ինչ what, որ(ը) which, որոնք which, որտեղ where, etc., are used as subordinate conjunctions in subordinate clauses.

Ex. 316

Translate into English.

I. 1. Եղանակը վատ էր, և մենք ժամանակի մեծ մասը անցկացնում էինք տանը: 2. Շուտով անձրևը դադարեց, և նրանք շարունակեցին իրենց ճանապարհը: 3. Նա մնաց զբոսայգում, իսկ ես տուն եկա: 4. Ոչ թե հերոսներն են պատմություն ստեղծում, այլ պատմությունն է հերոսներ ստեղծում: 5. Արևը ծածկվեց լեռների հետևում, բայց դեռ լույս էր: 6. Կամ դու կգաս ինձ մոտ, կամ ես կգամ քեզ մոտ: 7. Ոչ ես էի նրան նամակ գրում, ոչ էլ նա ինձ: 8. Նա ոչ միայն աշխատում է, այլև սովորում է երեկոյան ինստիտուտում:

II. 1. Ես գիտեմ, որ նա հեռակայում է: 2. Նա ինձ ասաց, որ իր եղբորից նամակ է ստացել: 3. Ես համոզված եմ, որ նա հաջողությամբ կավարտի աշխատանքը: 4. Ես չգիտեմ, թե նա ինչ կպատասխանի մեզ: 5. Ես տվեցի նրան ամսագիրը, որպեսզի կարդա այդ հետաքրքիր հոդվածը: 6. Գործը ժամանակին չավարտեցի, որովհետև չգտա համապատասխան գրականություն: 7. Եթե հանդիպեմ նրան, անպայման կասեմ այդ մասին: 8. Եթե դասագիրք ունենայի, դասս անպայման լավ պատրաստած կլինեի: 9. Թեև շատ աշխատեցի, բայց չկարողացա ժամանակին տեղ հասնել:

Ex. 317

Translate into Armenian.

I. 1. I got a letter and a telegram. 2. The sun has set, but it is still light. 3. I can't do it now, as I am very busy. 4. Ashot said, that he will come in the evening. 5. If you wish, I can help you. 6. He works hard not to fail the exams. II. 1. Some time went on, but the health of poor Dubrovski was still bad (Pushkin). 2. Before Yegorushka had never seen not a steamer, not a locomotive, nor wide rivers (Chekhov). 3. To eat a fish, you need to get to the water. 4. When father returned, we talked about everything in detail. 5. I have never seen people dance so beautifully (Gladkov). 6. People answered that Andrey Gavrilovich left (Pushkin). 7. When it dried up and became warm, everybody gathered to start the way.

Interjections

Ձայնարկություն

Section 201

Interjections are words expressing emotions and inducements, but do not name them, e.g. վա~յ oh, վա~խ ah, ո~հ eh, ավա~ղ alas, ափսո~ս pity, հե~յ hey, ջա~ն jan (tender address), օ' oho, ահա~ aha, պա~հ hullo, օ~ֆ oh, etc. Interjections do not make part of the sentence. Signs of stress or exclamation are put over the interjections. Interjections separate from other parts of the sentence by commas.

Ա~խ, ինչու շուտ անցան իմ մանկության օրերը:

Oh, why did my childhood days pass so soon.

Վա~հ, այդ ե՞րբ ես եկել:

Hullo, when have you come?

æա~ն, նորից եկավ գարունը:

Jan, spring is here again.

Ex. 318

Copy out and underline interjections.

1.

Է~յ, հին ծանոթներ, է~յ կանաչ սարեր, Ահա ձեզ տեսա ու միտս ընկան Առաջս եկան երջանիկ օրեր, Սիրելի դեմքեր, որ հիմա չկան:

3.

Դավիթը եկավ կանգնեց մեյդանում. - Վա~հ, էս քաղաքցիք ի~նչ վաղ են քնում: Հե~յ կովատեր, հե~յ գոմշատեր: Ելեք շուտով բաց արեք դռներ, Ով մինն ուներ- տասն եմ բերել, Ով տասն ուներ- քսանն եմ բերել:

5.

Ձենով Օհան լալով երգեց. - Ափսո~ս, հազա~ր ափսոս հրեղեն մեր ձին, Ա~խ, հրեղեն մեր ձին. Ափսո~ս, հազա~ր ափսոս մեր ոսկի գոտին Ա~խ, մեր ոսկի գոտին. Ափսո~ս, թանկ կապեն, որ հագին տարավ, Ա~խ, որ հագին տարավ...

(Հով. Թումանյան)

Ex. 319

Read and define parts of speech.

Աշունը մոտենում էր իր վախճանին: Այդ առաջին աշունն էր, որին հանդիպում էինք մենք, քեռուս տունը տեղափոխվելուց հետո: Դաշտերը ստանում էին տխուր և գունաթափ կերպարանք, կանաչ մարգագետինները, օրըստօրե դեղնելով, մեռելային դեմք էին կրում: Անխղճաբար փչում էր սառը քամին և թափում էր մերկ ծառերի մնացած տերևները: Երկնքի խոժոռ և մոխրագույն դեմքի վրա գլորվում էին մթին ամպերի ահագին բեկորներ և արգելում էին արևի թույլ ճառագայթները: Խիստ տխուր եղանակով լսվում էր կռունկների խուլ կռնչյունը, որոնք բարձր եթերի միջով, եռանկյունի շարքերով, դիմում էին դեպի օտար աշխարհ: Ծիծեռնակներ ամենևին չէին երևում. նրանք վաղուց էին գաղթել: Միայն մրջյունները խիստ եռանդով կրում էին դեպի իրենց ամբարները ընդեղենների զանազան տեսակներ: Ամեն արարած պատրաստվում էր ընդունել ձմեռը- իր անախորժ հուրը:

(Րաֆֆի, "Կայծեր")