Armenian Language Lessons Chapter 3
| Lessons |
|---|
| Introduction |
| Chapter 1 |
| Chapter 2 |
| Chapter 3 |
| Chapter 4 |
| Chapter 5 |
| Chapter 6a |
| Chapter 6b |
| Chapter 7 |
| Chapter 8 |
| Chapter 9a |
| Chapter 9b |
ADJECTIVES
Ածական Անուն
Categories of adjectives and their peculiarities
Ածականի տեսակները և առանձնահատկությունները
Section 71
Adjectives are words expressing properties of objects (e.g., կարմիր red, հետաքրքիր interesting, խելացի clever, etc.) and, hence, qualifying nouns.
Section 72
Adjectives in the Armenian language can be qualitative (որակական) and relative (հարաբերական).
- Qualitative adjectives show the quality and the property of objects, e.g., մեծ large, լավ good, գեղեցիկ pretty, փոքր small, խոլոք kind, քաղցր sweet, խելացի clever, etc.
- Relative adjectives show indications of objects in comparison with other objects, e.g., լեռնային rocky, երկաթյա iron, հասարակական public, աշակերտական pupil, ոսկե golden.
Section 73
Adjectives in the Armenian language have some peculiarities:
- On account of absence of grammatical category of gender in the Armenian language, one invariable form of adjective corresponds to all three gender forms, e.g.
| English | Armenian |
|---|---|
| red pencil | կարմիր մատիտ |
| red rose | կարմիր վարդ |
| red flag | կարմիր դրոշ |
- ???????????? (something missing?)
Ex. 126
Read and point out the adjectives.
- Երեկո
- Երեկոն փռեց իր թևերը մութ,
- Անուշ նիրհեցին երկինք ու երկիր.-
- Աչքերդ փակիր, ինձ քնքուշ գրկիր,
- Սուտ կյանքին խառնիր երազանքը սուտ:
- Լայն ստվերներն ընկան անաղմուկ,
- Անուշ նիրհեցին ծով, անտառ ու լեռ...
- Ես քեզ կպատմեմ ոսկե հեքիաթներ,
- Իմ սիրուն մանուկ, իմ քնքուշ մանուկ...
- Կրծքիս դիր դեմքը քո տխրադալուկ,
- Մոռացիր կյանքի տառապանքը մութ,
- Սուտ կյանքին խառնիր երազանքը սուտ,
- Իմ սիրուն մանուկ, իմ քնքուշ մանուկ...
- Անուշ նիրհեցին ծով, անտառ ու լեռ,
- Ննջեցին անուշ երկինք ու երկիր.
- Աչքերդ փակիր, ինձ քնքուշ գրկիր,
- Ես քեզ կպատմեմ ոսկե հեքիաթներ...
- (Վ. Տերյան)
Ex. 127
Translate into English.
- երկնագույն էժան
- կապույտ հին
- մանիշակագույն նոր
- գորշ նեղ
- բրոնզե ուժեղ
- մուգ-կարմիր թույլ
- մուգ-կապույտ լայն
- խայտաբղետ բարակ
Ex. 128
Translate into Armenian.
white good black bad red pretty pink ugly orange long yellow short brown light green dark
Degrees of comparison of qualitative adjectives
Որակական ածականների համեմատության աստիճանները
Section 74
There are three degrees of comparison: positive, comparative, superlative.
- The positive form is the plain stem of an adjective (e.g., ծանր heavy, դանդաղ slow, կարմիր red, երկար long, մեծ large, etc.)
- The comparative degree is used when there are two objects, actions or phenomena compared or contrasted. The comparative degree is formed by means of an adverb (more), which stands before the adjective and is written separately, e.g., կարմիր - ավելի կարմիր red - redder, երկար - ավելի երկար long - longer, մեծ - ավելի մեծ large - larger.
The comparative degree can also be expressed by means of combination of the positive form of the adjective with the comparable noun in ablative case, e.g., Եղբայրը մեծ է քրոջից: The brother is older than the sister. Վոլգան երկար է Դնեպրից: The Volga is longer than the Dnepr.
In similar cases forms of comparative degrees can be used, e.g., Եղբայրը ավելի մեծ է քրոջից: The brother is older than the sister. Վոլգան ավելի երկար է Դնեպրից: The Volga is longer than the Dnepr.
- The superlative degree is used when an object, an action or a phenomenon is compared or contrased with more than two objects, actions or phenomena. The superlative degree is formed by means of word ամեն, which is put before the adjective and joins it by means of a connective vowel ա, e.g.
- կարմիր - ամենակարմիր red - reddest
- լավ - ամենալավ good - best
- մեծ - ամենամեծ large - largest
Some adjectives can form the superlative degree by means of suffix ագույն, e.g.
- վատ - վատագույն bad - worst
- լավ - լավագույն good - best
- մեծ - մածագույն large - largest
- ազնիվ - ազնվագույն honest - most honest
խոշոր - խոշորագույն great - greatest
Ex. 129
Form the comparitive and superlative degrees of the following nouns and translate into English.
առողջ լայն նեղ մութ խաղաղ գեղեցիկ մռայլ խոր սիրելի դառն հաստ քաղցր տխուր ազնիվ սպիտակ բարձր
Example:
- Առողջ - ավելի առողջ - ամենաառողջ
- healthy - healthier - healthiest
Ex. 130
Translate into English.
- Նա լավ ուսանող է: Նա ավելի լավ ուսանող է: Նա ամենալավ ուսանող է:
- Սիրուշը գեղեցիկ ծաղիկներ քաղեց: Հասմիկն ավելի գեղեցիր ծաղիկներ քաղեց: Ռոզան ամենագեղեցիկ ծաղիկները քաղեց:
- Աշոտը հետաքրքիր գիրք է կարդում: Արամը ավելի հետաքրքիր գիրք է կարդում: Սուրենը ամենահետաքրքիր գիրքն է կարդում:
Ex. 131
Translate into Armenian.
- Is your sister older than you? No, she is younger than me.
- February is the shortest month.
- The Soviet Union is the largest country in the world.
- This boy is the youngest in the family.
- This article is more interesting than the other one.
- My apartment is larger than yours.
- Earth is smaller than the sun, but larger than the moon.
- Your research was more interesting than his.
- Today is colder than yesterday.
Usage of adjectives with nouns
Ածականների գործածությունը գոյականների հետ
Section 75
When used with nouns, Armenian adjectives change neither by case nor by number, e.g.
Singular - Եզակի թիվ Plural - հոգնակի թիվ
Ուղղ. լավ գիրք(ը) (the) good book լավ գրքեր(ը) Սեռ. լավ գրքի a good book's լավ գրքերի Տր. լավ գրքին(ը) to (the) good book լավ գրքերի(ն) Հայց. լավ գիրք(ը) (the) good book լավ գրքեր(ը) Բաց. լավ գրքից from the good book լավ գրքերից Գործ. լավ գրքով by the good book լավ գրքերով Ներգ. լավ գրքում in the good book լավ գրքերում
====Ex. 132==== Decline the following word combinations in singular and in plural.
?անասեր ուսանող, լայն փողոց, հետաքրքիր դասախոսություն, բարի մարդ:
====Ex. 133==== Translate into English.
- Ես արդեն կարդացել եմ այդ գեղարվեստական գիրքը:
- Ես ձեր նամակը կարդացի մեծ հետաքրքրությամբ:
- Նա իր ձմեռային արձակուրդներն անցկացրեց գյուղում:
- Այդ մեքենաշինական գործարանում աշխատում են շատ բանվորներ:
- Նա հաճախ է մամուլում հանդես գալիս գիտական հոդվածներով:
- Երեկ ես մեծ հաճույքով դիտեցի այդ նոր այդ նոր գեղարվեստական կինոնկարը:
- Դա մեր քաղաքի ամենագեղեցիկ շենքերից մեկն է:
- Մոսկվան Սովետական Միության ամենամեծ քաղաքն է:
====Ex. 134==== Translate into Armenian and underline the adjectives.
- Meresyev was fast asleep.
- They considered it an easy and simple work.
- He walked on deep snow.
- Nothing could be seen behind the tall and thick trees.
- Guys slowly carried the heavy load.
- It was dark and cold in the small hut.
- He received good and joyful news.
- Soviet partisans saved pilots.
- Soldiers advanced to the planned goal in most difficult conditions.
- They welcomed their old friends with great joy.
Usage of adjectives in the meaning of nouns
Ածականների գործածությունը գոյականների նշանակությամբ
Section 76
Adjectives in the Armenian language can be used in the meaning of nouns. Such adjectives show not only the indication, but also the object that has that indication. So in the sentence Նա ուներ մի կարմիր վարդ և մի դեղին վարդ (He had a red rose and a yellow rose) the object (վարդ - rose) and its indications (կարմիր, դեղին - red, yellow) are shown by means of different words. And in the sentence Կարմիրը գեղեցիկ է դեղինից (Red is prettier than yellow) the adjectives mean not only the indication, but also the object: կարմիրը means կարմիր վարդը, դեղինից means դեղին վարդից. Adjectives used in the meaning of nouns take definite article and decline by the way of declension by ի.
Singular - Եզակի թիվ
Ուղղ. մեծ(ը) (the) big one կարմիր(ը) (the) red one Սեռ. մեծի կարմրի Տր. մեծի(ն) կարմրի(ն) Հայց. մեծ(ը) կարմիր(ը) Բաց. մեծից կարմրից Գործ. մեծով կարմրով Ներգ. մեծում կարմրում
Plural - Հոգնակի թիվ
Ուղղ. մեծեր(ը) (the) big ones կարմիրներ(ը) (the) red ones Սեռ. մեծերի կարմիրների Տր. մեծերի(ն) կարմիրների(ն) Հայց. մեծեր(ը) կարմիրներ(ը) Բաց. մեծերից կարմիրներից Գործ. մեծերով կարմիրներով Ներգ. մեծերում կարմիրներում
Note: The accusative case of the adjective used in the meaning of person coincides with the dative case, e.g., Նա փոքրին շատ է սիրում: He likes the little one very much.
Ex. 135
Make up sentences using the following adjectives as nouns.
փոքր, մեծ, լավ, կարմիր
Ex. 136
Decline the adjectives սպիտակ, ուժեղ, խելոք.
Ex. 137
Translate into English.
- Փոքրերը քնեցին, իսկ մեծերը դեռ խաղում են:
- Խուսափիր ծույլից ու շաղակրատից:
- Բոլորն արհամարհում են թուլամորթներին:
- Առաջավորները պարգևատրվեցին:
- Նա հինը պատռեց և գնեց նորը:
- Լավը թողեց, վատը վերցրեց:
- Սպիտակն արժե 5 ռուբլի, իսկ սևը՝ տաս ռուբլի:
Ex. 138
Translate into Armenian.
I. 1. He went to weddings to amuse the rich and the happy. 2. After a few seconds appeared the blind. 3. A blind boy was standing in front of me. 4. Usually Verner laughed at his sick sleeve (what do you mean?)
II. 1. The Reds won from (or: beat) the Whites. 2. We must respect the older. 3. The young have the way. 4. The black won on the 30th move. 5. He had a lot of relatives.
Ex. 139
Write adjectives used in the meaning of nouns at the dots.
- Իմ քույրերից մեկը մեծ է ինձանից, մյուսը՝ փոքր: ... 25 տարեկան է, իսկ ... 16:
- Ամեն շաբաթ օր նա գնում էր սպիտակ ու կապույտ ծաղիկներ: ... դնում էր գրասեղանին, իսկ ... լուսամուտի գոգին:
- Երկու եղբայր են լինում՝ մեկը խելոք, մյուսը գիժ: ... շատ է աշխատում, ... քիչ:
- Արկղում կային դեղին և կարմիր խնձորներ: ... վերցրեց, իսկ ... թողեց:
Syntactic functions of adjectives
Ածականների դերը նախադասության մեջ
Section 77
Adjectives may serve in the sentence as:
a. an attribute, e.g. Երևանն ունի մեծ և գեղեցիկ շենքեր: There are large and pretty houses in Yerevan. Ուսանողական ժողովն սկսվեց ժամը 8-ին: The student meeting began at 8 o'clock. b. nominal part of compound predicate, e.g. Ծաղիկը գեղեցիկ է: The flower is pretty. Կյանքը ուրախ է: Life is joyful.
Section 78
In the Armenian language the qualitative adjective without any morphological changes can serve as adverbial modifier of mode of action in the presence of a verb-predicate, e.g., բարձր ձայն (loud voice) and նա բարձր է խոսում (he speaks loudly), գեղեցիկ գիրք (beautiful book) and նա գեղեցիկ է գրում (he writes beautifully), լավ երգ (good song) and լավ է երգում (he sings well).
Note: Adjectives used as modifiers are considered to be adverbs by some authors. But this is not right. If a word showing indication can be used with noun and verb, then it is an adjective, and if it can be used only with verb, then it is an adverb. (This is not right either. Adjectives modify nouns; adverbs modify verbs, adjectives and other adverbs. The difficulty arises because many languages do not reflect this distinction clearly in their grammar by using dedicated forms. English is an example of a language that does make the distinction (suffix -ly, and some special words: well vs. good).)
Section 79
Adjectives used in the meaning of nouns in the sentence can serve as the subject, the object and other parts of the sentence.
====Ex. 140==== Indicate the syntactic functions of the adjectives.
- Անցիր դու ծովեր, օվկիաններ անտակ,
- Շրջիր աշխարհը, ծայրից ծայր գնա,
- Շատ երկրներ կան մայր արևի տակ,
- Բայց մեր երկրի պես այլ երկիր չկա:
- Խորն են ու պայծառ ողջ ջրերը մեր:
- Երկիրը ազատ, ընդարձակ ու լայն,
- Աճում են, ծաղկում մեր հանդ ու դաշտեր,
- Աղմկում անդուլ անթիվ գործարան:
- Զգայուն սրտով, իմաստուն ձեռքով
- Տրված է մեզ մեծ բարեկամություն.
- Ժողովուրդները մեր սովետական
- Ապրում են, ծաղկում մի ընտանիքում:
- Նրանք հարազատ եղբոր պես սիրով
- Ապրում են, ծաղկում ազատ ու անվախ...
- Անցիր անհատակ օվկիաններ ու ծով,
- Չկա մերի պես երկիր համերաշխ:
- (Մ. Իսակովսկի)
Ex. 141
Translate into Armenian.
- Here is the grey, old house. Now it's empty and silent.
- Every evening is good of something.
- Southern America is larger than Northern America.
- The sick didn't recognize me.
- The rich rubbed (robbed?) the poor.
- After a few seconds the blind appeared.
Suffixes of adjectives
Ածականակերտ ածանցներ
Section 80
The substantial part of Armenian adjectives is formed by means of suffixes and prefixes. The most commonly used suffixes of the adjective are:
- -ական: սովետական soviet, մանկական baby, եղբայրական brother, հերոսական heroic, etc.
- -ային: լեռնային rocky, դաշտային field, գիշերային night, etc.
- -ավետ: shows predominance of some quality: հոտավետ fragrant, բուրավետ aromatic, etc.
- -ավոր: լուսավոր light, վիրավոր wounded, փառավոր glorious, վաստակավոր distinguished, etc.
- -ավուն: indicates incompleteness, insufficience of the quality, e.g., երկարավուն longish, դեղնավուն yellowish, կարմրավուն reddish, սևավուն blackish, etc.
- -ե and -յա: serve to indicate relation to the material, e.g., արծաթե or արծաթյա silver, ոսկե or ոսկյա golden, փայտե or փայտյա wooden, երկաթե or երկաթյա iron, etc.
- -ոտ, -ուն: shows the presence of some quality inside or on surface of the object, e.g., կեղտոտ dirty, ժանգոտ rusty, արյունոտ bloody, յուղոտ greasy, իմաստուն wise, փայլուն shiny, հնչուն resonant.
- -ելի, -ալի: հաճելի pleasant, սիրելի lovely, տանելի tolerable, զարմանալի amazing, հասկանալի understandable, ցանկալի desirable, etc.
Section 81
There are a number of prefixes in the Armenian language which form adjectives in negative meaning. Such prefixes of adjectives are:
- ան-: անազնիվ dishonest, անհաջող unlucky, անտուն homeless, անքուն sleepless.
- ապ-: ապօրինի illegal, ապերախտ ungrateful, ապերջանիկ unhappy.
- դժ-: դժբախտ unfortunate, դժգոհ dissatisfied, դժգույն pale.
- տ-: տգեղ ugly, տկար week, տհաճ unpleasant.
- չ-: this prefix is used only in some words, e.g. չկամ malevolent, չբեր barren.
The most commonly used negative prefix is ան.
Ex. 142
Copy out separately adjectives with suffixes and without suffixes.
Այս տարի Անահիտը իր որդու՝ Սուրիկի համար ամառային նոր հագուստ գնեց. սպիտակ բլուզ, սպիտակ անդրավարտիք: Կոշիկներն էլ նույնն էին և նույնպես սպիտակ: Ամառը սպիտակ շորեր հագնելը լավ է: Դրանք պաշտպանում են արևից, և մարդ իրեն լավ է զգում: Բայց նորությունը Սուրիկի կյանքում այն ծղոտյա գլխարկն էր, որ այս անգամ մայրը նվիրեց նրան: Այ, դա լավ էր, հետաքրքրական: Երբ Սուրիկը ծղոտյա գլխարկը ծածկեց, ավելի գեղեցկացավ, իսկ որ ամենակարևորն էր՝ այդ գլխարկը հովանոցի պես փռվեց նրա վրա, արևի այրող ճառագայթները չկարողացան ընկնել նրա գլխին, դեմքին, որ շատ հաճելի էր:
Ex. 143
Translate into Armenian.
peasant school German heroic human spring reddish rocky blackish ignorant golden copper
Ex. 144
Make up three adjectives by means of each of the negative prefixes. - տուն Example: ան - բախտ - ձայն
Ex. 145
Form adjectives by adding suffixes to the following nouns.
Դպրոց, ուսուցիչ, քաղաք, հայր, փոշի, ձև, ծաղիկ, քար, գիրք: