Լեվոն Մկրտչյան
Լևոն Մկրտչյան (Լեվոն Հայկի Մկրտչյան, Լեւոն, Լեվոն Գյումրեցի ) - (անգլերեն՝ Levon Mkrtchyan, ռուսերեն` Левон Гайкович Мкртчян) ծնվել է 1953թվ. փետրվարի 25- ին Գյումրի քաղաքում,նախկինում Լենինական ― կինոռեժիսոր, օպերատոր և սցենարիստ :
Լևոն Մկրտչյանը 1978-ին ավարտել է Երևանի գեղ-թատերական ինստիտուտի ռեժիսորական բաժինը, կուրսի ղեկավար պրոֆեսսոր Գրիգոր Մկրտչյան,իսկ այնուհետև 1984-թվին` Մոսկվայի Համամիութենական կինոինստիտուտի, (ВГИК) բարձրագույն ռեժիսորական դասընթացը, կուրսի ղեկավար` Ջեմմա Ֆիրսովա։ Հայկական վավերագրական կինոյի դիմանկարային ժանրում ստեղծել է բազում ուշադրության արժանի ֆիլմեր, նվիրված հայ նշանավոր անձանց` անվանի երգահան հայ օպերային արեստի հիմնադիր Արմեն Տիգրանյան, փիլիսոփա Դավիթ Անհաղթ, Կոմիտաս,Փարաջանով, նկարիչներ Ժանսեմ (Jansem) և Ժան Գառզու, բանաստեղծ Հովհաննես Շիրազ, աստղաֆիզիկոս Վիկտոր Համբարձումյան և այլոք։ 1987 թվականին ռեժիսորը իր նկարահանած չորս ֆիլմերի համար,(անվանի օպերային երգչուհի Հասմիկ Պապյանի հետ միաժամանակ ) արժանացել է Լենինյան Կոմերտմիության դափնեկրի կոչման` Չարենց`Հայտնի և Անհայտ Էջեր, Հավերժի Ճամփորդը (Հովհաննես Շիրազ), Պարույր Սևակ - Կամ Եղիցի լույս և Գյումրի վավերագրական ֆիլմերի համար: 1988 թվականին ակտիվերոն մասնակցել է, նորանկախ Հայաստանի քաղաքական պայքարի գործընթացին, մասնակցել ղարաբաղյան պատերազմին և հետագա սերունդներին թողել այդ պատմական տարիների վավերագրությունը և նաև շատ հայտնի ,,Մատյան Անկախության,, ֆիլմը: Բանաստեղծ Հովհաննես Շիրազը 1983-ին Լեվոն Մկրտչյանին կնքել էր նոր` Լեվոն Գյումրեցի` ազգանվամբ : Իսկ ,,Հավերժի Ճամփորդը կամ` Հովհաննես Շիրազ,, ֆիլմի դիտումից հետո ,1983-ին գրել է -,,Աստված է իր մատը դրել այս հայի ճակատին,, : 2001թվականին ռեժիսորը նկարահանել է ԵՎ ԵՂԱՎ ԼՈՒՅՍ , (And There Was Light ) վավերագրական Ֆիլմը` նվիրված , Հայաստանում Քրիստոնեությունը որպես Պետական կրոն Հռչակման 1700 ամյակին,որի առաջին ցուցադրությունը տեղի է ունեցել Նյու Յորքում:Լեվոն Մկրտչյանը նկարահանել է ավելի քան 40 վավերագրական ֆիլմ, 100-ից ավելի հեռուստատեային տեսաֆիլմեր և հաղորդումներ, 20-ից ավելի տեսասյուժեներ Միջազգային համբավ ունեցող CNN հեռուստաընկերության համար:Լեվոն Մկրտչյանի ֆիլմերը ցուցադրվել են աշխարհի բազում երկրներում և արժանացել տարբեր մրցանակների:1987թվականից ՍՍՀՄ և Հայաստանի Հանրապետության Կինոմատոգրաֆիստների Միության անդամ է:
Ֆիլմեր
- Վահան Տերյան -Նվիրված է Տերյանի 100 ամյակին (1985)Ֆիլմի տեքստը կարդում է Սոս Սարգսյանը:
- Պարույր Սևակ-Կամ «Եղիցի լույս» (1984), սցենարի հեղինակ Շահե Տատուրյան,35mm.
- Գյումրի (1987)- Ֆիլմը նկարահանվել է Գյումրի քաղաքում, ավերիչ Երկրաշարժից աﬕսներ առաջ:Գյումրեցի կառապանի անունից պատմում է դերասան Ազատ Գասպարյանը:
- Եղիշե Չարենց Հայտնի և Անհայտ Էջեր - Սցենարի հեղինակ և ռեժիսոր Լևոն Մկրտչյան, Ֆիլմի տեքստը կարդում է Սոս Սարգսյանը: Հայկ Վավերագրական Ֆիլմերի Կինոստուդիա - 1987: Ֆիլմում նկարահանվել են`Չարենցի դուստր Արփենիկ Չարենցը, բանաստեղծ Գևորգ Էմինը, նկարիչ Ռեգինա Ղազարյանը և երգիչ,բանահավաք` Հայրիկ Մուրադյանը :
- Գոյապայքար (Ekologia)սցենարի հեղինակ Կարեն Ա Սիմոնյան
- Իմ Կոմիտասը (1987)- պատմում է խմբավար Հովհաննես Չեքիջյանը
- Մեսրոպ Մաշտոց (1988)սցենարի հեղինակ Արտաշես Մարտիրոսյան,տեքստը կարդում է` Սոս Սարգսյանը
- Շառլ Ազնավուր Հայաստան (1989) http://www.bebin.in/video/dAQW5VLJtAk/charles-aznavour-armenia-1989.html
- Զորավար Անդրանիկ (1990) տեքստը կարդում է անվանի դերասան Խորեն Աբրահամյանը
- Կիլիկիայի Հայկական Թագավորությունը 1993, Ֆրանսիա - սցենարի հեղինակ Հրաչուհի Տատուրյան: Ֆիլմում նկարահանվել են Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Միտերանը ,շանսոնյե Շառլ Ազնավուրը , նկարիչ Գառզուն, արվեստաբան Շահեն Խաչատրյանը և Վեհափառ Հայրապետ Գարեգին Առաջինը:
- http://www.youtube.com/watch?v=Mn7dzBWShtw
- http://www.youtube.com/watch?v=NsKWT0u68Gw
- Եվ եղավ լույս 2001 (Նվիրված է Քրիստոնեության 1700 ամյակին)
- Մատյան Անկախության (2002) (The manuscript of independence ) http://video.google.com/videoplay?docid=-5259207171967580050
http://armshop.in.ua/product/hovhannes-shiraz/
- Պրեմյերա Թեհրանում (Ֆիրդուսի, Ռոստամ և Սոհրաբ ,Rostam and Sohrab, Composed and Conducted by Loris Tjeknavorian )դիրիժոր Լորիս Ճգնավորյան,ֆիլմում նկարահանվել է դերասան Չարլի Չապլինի տղան,Թեհրան, Իրան 2001
- Հայրիկի դպրոցը 1995 (երգիչ - բանահավաք Հայրիկ Մուրադյանի մասին է)
- Ազատության Ճանապարհին - Սցենարի հեղինակներ` Գեվորգ Էմին,Ռուբեն Գեվորգյանց և Արա Վահունի
- Հաղթանակների ճանապարհով - Գերմանիա,Ավստրիա ,Հունաստան ) սցենարը Լեվոն Մկրտչյանի և Հրաչուհի Տատուրյանի
- Պարետային ժամ - 1990 (Երևանում հայտարարված է հատուկ դրություն և Պարետային ժամ)
- Հովհաննես Շիրազ (2005)Hayk Studio, Lion Hart, 45min. Hovhannes Shiraz / Оганес Шираз http://http://armshop.in.ua/product/hovhannes-shiraz/
- Հիշողություն - 2005 (նկարիչ դիզայներ Արփիար Ջանոյան)
- Քեզ Սիրում Ենք Հայաստան - DSA-Armenia 2007
Գրականություն
- - Les Documentary Films of the ARMENIAN SOVIET REPUBLIC (USSR) - Berlin 1990
- - ARMENIAN CINEMA - JURNALISTS 1924-1999
- - Թորոս Թորանյան - Թող Հայաստանը Խոսի, Սիրիա,Հալեպ 1998
Կարծիքներ Ֆիլմերի մասին
Այս համատեքտում առանձնանում է տաղանդավոր ռեժիսոր Լեվոն Մկրտչյանի «Մատյան անկախության» ֆիլմը,(Լևոն Մկրտչյան,Լեւոն Մկրտչյան ) որը հոգեբանական ներգործության առումով շատ ուժեղ է: Ֆիլմում վավերացված են նորանկախ Հայաստանի հիմնադրման տարիների պատմական իրադարձությունները, որոնք շուրջ 10 տարի արգելված կամ սրբագրված են եղել հասարակության համար: Առաջին նախագահի 1994թ. ԱՄՆ-ում ելույթից պարզ է դառնում, որ այն ժամանակ եւս նրան մեղադրում էին Ղարաբաղը ծախելու մեջ, ինչին նա հակադարձում է, որ Ղարաբաղը մեծացավ եւ ստեղծվեց 20 հազարանոց ղարաբաղյան բանակը: Երիտասարդները առաջին անգամ տեսնում են «Մեր պայքարը», «Մեր ոգին», «Մեր պատերազմը», ինչպես է ՀԽՍՀ-ն դառնում անկախ Հայաստանի Հանրապետություն, առաջին անգամ հիմնի երաժշտության տակ բարձրանում է եռագույնը ՀՀ-ում եւ ՄԱԿ-ում, ազգային հերոսի առաջին մեդալով պարգեւատրվում է Վազգեն Ա կաթողիկոսը, զորահանդեսը, շախմատի միջազգային օլիմպիադան եւ այլ պատմական փաստեր: Եվ այս ամենը ղեկավարում է Լեվոն Տեր-Պետրոսյանը, ով պատշաճ ներկայացնում է մեր երկիրը արտասահմանում՝ առանց բարդույթների, ինքնավստահ եւ հավասարը հավասարի պես հանդիպելով այլ երկրների առաջնորդներին:
Այդ կադրերը հայրենասեր մարդու մեջ միանշանակ պետք է ազգային արժանապատվության ու հպարտության զգացում առաջացնեն: Ֆիլմը դիտողի համար «մի ընտրեք անցյալը» կարգախոսն այլեւս չի աշխատում, որովհետեւ պարզվում է, որ դրանք ոչ միայն «մթի ու ցրտի», այլեւ՝ պայքարի ու հաղթանակների տարիներ էին:
- Առավոտ օրաթերթ ,Հրատարակված է Հուլիս 05, 2008
ԳԱՅԱՆԵ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ Հոգեբանական գիտությունների թեկնածու
http://www.armtown.com/news/am/arv/20080705/43777/ http://www.aravot.am/am/articles/society/43777/view
Other websites
- http://www.arm-cinema.am/personalities/Directors/index.htm
- http://video.google.com/videoplay?docid=-5259207171967580050#
- http://www.youtube.com/watch?v=QMA6La6tiCU
- http://www.youtube.com/results?search_query=Director+Levon+Mkrtchyan&aq=f
- http://torrent.arut.ru/viewtopic.php?t=618&sid=92577c011a38048391b856b96631b060
- http://www.youtube.com/watch?v=Mn7dzBWShtw
- http://www.youtube.com/results?search_query=Director+Levon+Mkrtchyan&aq=f
http://www.google.com/search?q=Director%20Levon%20Mkrtchyan&hl=en&um=1&ie=UTF-8&sa=N&tab=vw