Amasia

Amasia (Armenian: Ամասիա, Turkish: Amasya, other toponyms include Amara and Elmasiye) is a city in Turkey, situated on the Yeşil River (known in Armenian as Իրիս գետ or Iris River). It originally served as the capital city of the Pontic Empire. In the 5th century it was the center of one of the eight provinces of the Byzantine Empire.

Armenians of Amasia

Armenians who were born or who have lived in Amasia:

Armenians who's ancestors are from Amasia:

Needs translation

Ամասիա, (Амасиа, Amasia), Ամառա, էլմասիե — Քաղաք Թուրքիայում, Իրիս գետի վրա: Հնում եղել է պոնտական թագավորության մայրաքաղաքը: 5-րդ դ Բյուզանդական կայսրության մեջ կազմում էր Պոնտոսի ութ պրովինցիաներից մեկի՝ Պոնտոս-Ամասիայի կենտրոնը: Բյուզանդական տիրապետության շրջ-ում մտնում էր Փոքր Հայքի Առաջին Հայք պրովինցիայի մեջ, որը Հուստինիանոսի Ժամանակ (6-րդ դ) վերանվանվեց Երկրորդ Հայք: Թուրքերի կողմից նվաճվել է 1392 թ: Ուշ ժամանակներում՝ Սվասի վիլայեթի Ամասիա սանջակի կենտոոնը: Ըստ ավանդության հիմնադրվել է Ալ. Մակեդոնացու ժամանակ, նրա հորեղբոր Ամասիայի անունով: Այն հնագույն բնակավայրերից մեկն է, որի անունը չի փոփոխվել: Ք-ը շրջապատող բարեբեր հովիտը հարուստ է խաղողի, խնձորի, թթենու այգիներով: Ամասիան ունենում էր ընտիր գինի և բամիա: 1830 թ ուներ 30000 բնակիչ, որից 14000-ը՝ հայեր: 1850 թ հայերը 17000 էին: Հայոց եկեղեցիները՝ ս Աստվածածին, ս Նիկողոս (1218), ս Հակոբ (1255) կից նախակրթական վարժարաններով:

Այստեղ են ծնվել Միհրդատ VI-ը, հույն աշխարհագետ Ստրաբոնը, հայ նշանավոր բժիշկ Ամիրդովլաթ Ամասիացին (15-րդ դ), Պոլսի պատրիարք Գալուստ Կայծակը և այլք; Ա-ում ապրում էին նաև թուրքեր, հույներ, հրեաներ: Ուներ հունական եկեղեցի՝ ս Գևորգ՝ կից դպրոցով: Ա արտահանում էր ցորեն, հաշիշ, կտավ, ներկեր: Մինչև 1915 թ հայերը ունեին բարեկեցիկ կյանք, զբաղվում էին ամենաբազմազան արհեստներով և առևտրով: Նրանք ունեին մոտ 400 արհեստանոց, կրպակ ու խանութներ: Ա այցելել են Տավերնիեն, Տուռնեֆորը, Մորիերը, Համիլտոնը: Հայերը լույս էին ընծայում «Ամասիա» և «Ապառաժ» թերթերը: Ունեին առաջնորդարան և ազգային հիվանդանոց: 1914-18 թթ հայերը ենթարկվեցին զանգվածային ոչնչացման: 1929 թ Ա-ում ապրում էին միայն 400 հայեր: 1555 թ Ա-ում է կնքվել թուրք-պարսկական պայմանագիրը, որով Հայաստանը առաջին անգամ բաժանվեց երկու գիշատիչ մրցակիցների միջև: Պահպանվել են Ա-ում ընդօրինակված հայերեն շատ ձեռագրեր: Ոմանք նույնացնում են խեթական արձանագրություններում հիշատակվող Կարախնա բնակավայրի հետ:

Ամասիա, Амасиа, Amasia - Գավառ (սանջակ) Սեբաստիայի նահանգում: Կենտրոնը՝ Ամասիա ք: Ունի բերրի հող, առատ ջուր, փարթամ բուսականություն: Մինչև 1915 թ ուներ 1200 բնակավայր և 61580 բնակիչ, որից հայեր՝ 28500: Ի. Լեփսիուսի տվյալներով 1915 թ հայերը բոլորն էլ սպանվել են թուրքերի ձեռքով: Զբաղմունքը՝ երկրագործություն, անասնապահութուն, շերամապահություն: Մշակում էին ցորեն, կանեփ, հաշիշ, մրգատու ծառատեսակներ: Գավ-ի տարածքում կան հանքային հանածոներ և բուԺիչ աղբյուրներ: Ա-ում մինչև 1915 թ կային հայկական մեկ վանք (ըստ ենթադրության՝ ս Կարապետ) և 25 եկեղեցի, եկեղեցիների մեծ մասին կից գործում էին վարժարաններ: